سقط جنین یک اقدام درمانی یا یک عمل اتفاقی است که منجر به از بین رفتن نوزاد قبل از ۲۰ هفته بارداری است. این عمل معمولاً در سه ماه اول حاملگی رخ می دهد و عوارضی را در پی خود به همراه دارد. در برخی از مواقع سقط جنین به صورت قانونی انجام می شود که این امر به دلیل وجود معلولیت احتمالی برای جنین و یا خطر مرگ برای مادر می باشد.
سقط جنین چه علائمی دارد :
بسته به آن‌که در چه مرحله از بارداری خود قرار دارید سقط جنین می تواند علائم متنوعی را داشته باشد و برای بررسی دقیق آن لازم است که به پزشک مراجعه نموده و با بررسی ماه بارداری خود و جنین خود به همراه آزمایشات مربوطه، از سلامتی خود و فرزندتان اطمینان حاصل کنید. سقط جنین علائم مشترکی در اکثر ماه های بارداری دارد که در قسمت زیر به آن اشاره می‌کنیم.
- وجود لکه‌های درشت و یا لخته های خون
- خونریزی شدید واژینال
- خروج غیر طبیعی هرگونه بافت غلیظ و یا مایع از واژن
- گرفتگی شدید قسمت زیرین شکم و یا کمر درد های خفیف و شدید
به شما توصیه می کنیم که اگر در هنگام بارداری خود با حداقل یکی از موارد فوق مواجه گشتید حتماً با پزشک خود مشورت نمایید و معاینات لازم را انجام دهید. اگر چه علائم فوق دلایل قطعی سقط به شمار نمی روند اما ممکن است در صورت تشخیص سریع از انجام این اتفاق جلو گیری به عمل آورد.
علل سقط جنین :
عوامل بسیاری وجود دارند که احتمال خطر سقط را افزایش می دهند اما در برخی از موارد این عمل کاملا اتفاقی انجام میشود و مسئولیت آن بر عهده فرد نیست بنابراین باید شرایط خود را در نظر بگیرید و با کمک پزشک خود به صورت مداوم شرایط نوزاد را نیز چک کنید.
بدن مادر در نه ماه بارداری هورمون ها و مواد مغذی بسیاری را رد و بدل می کند و نتیجه آن فرایند رشد جنین است. سه ماه اول بارداری دورانی است که فرایند رشد جنین به صورت غیر عادی اتفاق میافتد و می توان گفت که در این دوره فرآیند تکامل جنین اصول خاصی را در پیش ندارد و ممکن است که به سقط منجر شود. اکثر سقط‌های بارداری در سه ماه اول اتفاق میافتد و عمده‌ترین علایم پی بردن به این اتفاق، مشاهده لخته‌های خون است.
در ادامه برخی ازدلایل سقط در دوران بارداری را بررسی می کنیم.
مشکلات کروموزومی و ژنتیکی :
کروموزوم رشته‌ای است که ژن را حمل می‌نماید و تلفیق مجموعه کروموزوم عکس پدر و مادر نطفه را تشکیل می دهد. این کروموزوم‌ها هم می تواند دچار مشکل شود و موارد زیر را رقم بزند.
مرگ جنین در داخل رحم :
در این حالت نطفه تشکیل شده و آزمایشات مادر تغییرات هورمونی را تایید می‌کند و بارداری مادر حتمی برآورد می شود اما به دلیل مشکلات کروموزومی رشد آن نطفه احساس نمی‌شود و با توجه به توقف علائم تکامل سقط انجام می شود.
بارداری پوچ :
در این حالت تغییرات هورمونی در مادر مشاهده میشود اما به دلایل بارور نبودن کروموزوم ها نطفه تشکیل نمی‌شود و پس از مدتی جنین سقط میشود.
بارداری مولی :
در این حالت هر دو کروموزوم لازم برای تشکیل نطفه از پدر گرفته میشود و در این حالت هیچگونه رشدی در نطفه مشاهده نمی‌شود و به دلیل توقف رشد جنین عمل سقط انجام میشود این امر نیز در دو الی سه ماهه اول بارداری قابل مشاهده است.
بارداری نیمه مولی :
در این حالت نیز کروموزوم هایی که از مادر گرفته شده است در رحم باقی میماند و کروموزوم‌های پدر به صورت ناقص دریافت میشود در این حالت نطفه تشکیل شده رشد کافی را نخواهد داشت و سرانجام از رحم خارج میشود.
آسیب اسپرم یا تخمک :
در صورتی که اسپرم و تخمک تقسیم شوند دچار آسیب می‌شوند و در این حالت جنین نیز سقط میشود وادامه مراحل رشد انجام نمی‌گیرد.
بیماری های زمینه ای پدر و مادر :
همان‌طور که می‌دانید بیماری های زمینه ای والدین و سبک زندگی تاثیر به‌سزایی در میزان رشد جنین دارد. البته ناگفته نماند که دخول، ورزش و تحرک منجر به سقط نمی‌شود و کارکرد نادی مادر هم تاثیری بر رشد جنین ندارد اما لازم است توجه کنید که مادر به هیچ عنوان نباید در معرض اشعه های خطرناک و مواد شیمیایی قرار بگیرد چرا که سلامتی خود و نوزادش در خطر میافتد.
در قسمت زیر مواردی که می تواند در اختلال رشد نوزاد موثر باشد را بیان می کنیم:
- رژیم غذایی اشتباه و سوء تغذیه یکی از مواردی است که تاثیر مهمی بر روی رشد جنین دارد. لازم به ذکر است که این امر به تغذیه مادر ختم میشود و در صورتی که پدر تغذیه اشتباهی داشته باشد اسپرم سالمی را به سلول تخم منتقل نمی‌سازد بنابراین، این سلول به وجود یک جنین سالم ختم نمی‌شود.
- مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار می‌تواندباعث عدم رشد کافی در سلول تخم شود.
- بالا بودن سن مادر نیز یکی از عواملی است که می‌تواند به بارداری ناموفق منجر شود.
- دیابت مشکلات هورمونی و تیروئید یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند بر روی تکامل جنین تاثیر داشته باشد بنابراین لازم است که قبل از اقدام به بارداری از لحاظ تامین سلامت جسمانی خود به پزشک مراجعه نمایید و از این بابت اطمینان حاصل کنید.
- اضافه وزن یکی از شایع‌ترین علل بروز سقط در ماه‌های اول بارداری میشود و این امر در کشور ما بسیار شایع است چرا که‌درصد زیادی از مادران باردار دارای اضافه وزن هستند.
- مسمومیت دارویی و غذایی می‌تواند یکی دیگر از علل سقط باشد. همان‌طور که می‌دانید مصرف برخی از نوشیدنی‌ها و غذاها می‌تواند باعث سقط جنین شود؛ بنابراین بهتر است که سه ماه اول بارداری به پزشک مراجعه نمایید و دستورالعمل صحیح تغذیه را از وی دریافت کنید.
در چه صورت خطر سقط جنین بیشتر میشود :
- در صورت قرار گرفتن در معرض ضربه شدید و آسیب‌های جدی بدنی امکان عمل سقط وجود دارد.
- مصرف بیش از حد کافئین و مواد مخدر تاثیر به‌سزایی در سقط دارد.
- مشکلات رحم و دهانه رحم یکی از مهم‌ترین علل سقط در زنان باردار به شمار می‌رود و توصیه ما به شما این است که پیش از اقدام به بارداری از سلامت این دو حوزه مهم به خود اطمینان حاصل کنید.
انواع سقط جنین :
در این قسمت برخی از انواع سرقت را بررسی می نماییم.
سقط کامل :
در این حالت تمامی بافت های جفت جنین از رحم مادر خارج می شود و هیچ گونه خطری بعد از سقط مادر را تهدید نمی‌کند.
سقط ناقص :
در این حال قسمت هایی از جفت و جنین در بدن مادر باقی میماند و تکه‌ای از آن خارج میشود. این حالت می‌تواند برای مادر خطرناک باشد چرا که می‌تواند منجر به بروز خونریزی های شدید رحم میشود؛ در این حالت لازم است که به پزشک مراجعه نمایید و باقیمانده تکه‌های جنین از رحم مادر خارج نماید.
برای جلوگیری از سقط جنین چه باید کرد :
- قبل از دوران بارداری تمامی آزمایشات مربوط را انجام دهید و در دوران بارداری مراقبت های لازم قبل از زایمان را انجام دهید.
- رژیم غذایی بخش خصوصی را در پیش بگیرید و سعی کنید از غذاهای سالم و سبزیجات استفاده نمایید و از مصرف هرگونه مواد مخدر و الکل به طور جد پرهیز کنید.
- سعی کنید قبل از دوران بارداری به وزن ایده‌آل خود رسیده باشید و در طی و دوران بارداری خود وزن لازم را حفظ نمایید و از بروز هرگونه اضافه وزن جلوگیری کنید.
- با رعایت بهداشت فردی سعی کنید که از ابتلا به عفونت جلوگیری نمایید و از قرار گرفتن در هر محیط آلوده پرهیز کنید.
- سعی کنید با مصرف مولتی ویتامین، ویتامین های لازم قبل از زایمان را دریافت کنید تا بدن شما و نوزادتان دچار هیچ کمبودی نشود.
- توجه کنید که تجربه سقط به معنای عدم توان بارداری مجدد شما نیست و شما با انجام مراقبت‌های به خصوص می‌توانید مادر شوید.
عوارض سقط جنین :
عوارض جسمانی سقط جنین عبارت است از:
- خونریزی‌های شدید و پی در پی یکی از عوارضی است که ممکن است پس از انجام سقط به آن دچار شوید.
- در صورتی که جنین و جفت به صورت کامل از بدن شما خارج نشوند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
- عفونت دستگاه تناسلی و رحم یکی دیگر از عوارض پس از سقط به حساب می‌آید.
- تب و ناراحتی دستگاه گوارش از عوارض دیگر سقط درمانی و غیر درمانی است.
سقط قانونی تا چند ماهگی و در چه شرایطی امکان پذیر است :
در صورتی که وجود جنین برای مادر خطرناک باشد و به فوت مادر و جنین منجر شود و یا در صورت مشقت و تحمل درد غیر قابل تحمل توسط مادر تا قبل از ۴ ماهگی و وجود روح در جنین امکان پذیر می‌باشد و انجام این کار تنها با حکم قاضی انجام میشود و به مجوز درمانی احتیاج دارد.
توجه داشته باشید که هر گونه سقط در غیر از شرایط فوق در کشور ما جرم تلقی می شود. میتونید مجازات سقط جنین رو مطالعه کنید.
خطرناک‌ترین روش سقط جنین :
مصرف خودسرانه هر گونه داروی واژینال، قرص و یا آمپول در صورتی که از مراکز نامعتبر و افراد غیر قابل اعتماد خریداری شود خطرناک تلقی میشود و استفاده از آن می تواند سلامتی و جان مادر را به خطر بیندازد.
جمع بندی :
در صورتی که قبلاً دچار سقط غیر ارادی شده اید نگران نباشید این امر به منزله عدم بارداری شما در آینده نیست. با زیر نظر بودن پزشک زبده، رژیم غذایی مناسب و وزن و شرایط بدنی ایده آل می‌توانید مجددا به بارداری اقدام نمایید. ناگفته نماند که برای آن که بارداری موفقی داشته باشید لازم است که از سقط قبلی شما میزانی زمانی خاصی گذشته باشد.
