در دوران بارداری به دلیل وجود برخی از تغییرات هورمونی بدن دچار تغییراتی می‌شود این تغییرات گاهاً با اتمام بارداری به پایان میرسند ولی برخی از این موارد بعد از اتمام بارداری نیز با شما همراه خواهند بود. تغییرات دوران بارداری در هر دوره کمی متفاوت است و متناسب با گذر این مدت زمان بدن شما دچار برخی تغییرات فیزیکی و روحی می‌شود. ما در این مقاله به بیان تغییرات فیزیکی مادران باردار می‌پردازیم.
تغییرات بدن در هفته اول بارداری
سه ماه اول حاملگی یک دوره بسیار مهم برای مادر و جنین به شمار می‌رود. شما در این دوره کم کم به وجود جنین خود عادت می‌کنید و بدن خود را برای رشد آن آماده کرده و محیط آن را برای این کار سازگار می‌سازید. این پروژه در برخی از تغییرات فیزیکی را نیز در بر می‌گیرد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم. تغییرات داخلی بدن در هر زن متفاوت است برخی از زنان باردار به دلیل مصرف بیش از پیش مواد غذایی سالم و مغذی احساس خوشایند و قوی بودن دارند و برخی دیگر نیز به علت عدم استفاده از مواد خوراکی احساس ضعف دارند بنابراین می‌توان گفت که این احساس در هر مادر متناسب با شرایط و خلقیات وی متفاوت خواهد بود.
در هفته اول بارداری ظاهر شما با قبل تفاوت چندانی ندارد و به علت کوچک بودن جنین شکم شما نیز برآمده نمی‌شود. در صورتی که به دلیل بارداری خود شروع مصرف مواد مقوی و مغذی نمایید ممکن است دچار کمی اضافه وزن شوید و این امر به علت تغییر رژیم غذایی شما است نه به دلیل وجود جنین.
در صورت احساس حالت تهوع ممکن است که میل خود را به مصرف مواد غذایی از دست بدهید و دچار ضعف و بیحالی شوید این امر می‌تواند در کاهش وزن شما و گود رفتگی زیر چشمان‌تان کمی موثر باشد این امر منوط به روش گرفتن رژیم غذایی متفاوت شما نسبت به قبل می‌باشد و ربطی به بارداری شما ندارد.
در هفته‌های اول بارداری ممکن است اضافه وزن و کاهش وزن سریع داشته باشید اما در صورت مشاهده این موارد دچار نگرانی نشوید و با انجام مشورت با پزشک متخصص راه حل کنترل وزن و رژیم صحیح غذایی خود را در دست بگیرید.
در صورتی که ادرار و مدفوع شما کمی تیره تر از قبل باشد نیز جای نگرانی نیست چرا که این موارد از علایم بارداری در هفته‌های اول به حساب می‌آید.
تغییرات پستان‌ها در بارداری
با توجه به وجود تغییرات هورمونی در دوران بارداری، ممکن است در ناحیه پستان های خود احساس ناراحتی و درد داشته باشید. این احساس درد به منظور آماده شدن پستان ها و غدد شیردهی برای تولید شیر و تغذیه آینده نوزاد شما است. احساس درد و تغییر حالت پستان‌ها از شاخص های اولیه بارداری به شمار می‌آید. سایز پستان‌های شما در دوران بارداری کمی بزرگ‌تر می‌شود و علت این افزایش سایز وجود شیر و افزایش سایز غدد شیردهی به منظور تغذیه آینده نوزاد شما می‌باشد. نوک پستان شما به دلیل تغییرات هورمونی ممکن است کمی تیره تر از قبل شود و می‌تواند بعد از دوران بارداری نیز همچنان همراه شما بماند. نوک پستان و نقطه‌ای که نوزاد از آن شیر می‌خورد در دوران بارداری نیز متورم‌تر از قبل خواهد شد و برای آن که در دهان نوزاد قرار بگیرد آماده می‌شود.
در صورتی که درد پستان‌ها برای شما آزاردهنده است بهتر است از سوتین‌های مخصوص بارداری و راحت استفاده کنید تا فشار پستان‌های شما منجر به تشدید درد در آن نشود.
تغییرات فیزیولوژیک
مهمترین تغییر فیزیولوژیک در دوران بارداری افزایش وزن مادر می‌باشد. علت بزرگ شدن سینه‌ها و شکم، اضافه وزن ناشی از تغییرات هورمونی و تغییر رژیم غذایی علت بروز افزایش وزن در مادر می‌باشد.
هر جنینی علاوه بر خود کیسه آب، جفت و مواد مورد نیاز برای حیاتش را در رحم مادر به همراه خود می‌آورد بدیهی است که تمامی این موارد دارای حجم و وزن معینی می باشد که مجموعه این موارد بر وزن و حجم شکم وی تاثیر دارد و بخش عظیمی از افزایش وزن مادر را تشکیل می‌دهد.
تغییر رژیم غذایی مادران باردار مهمترین اصل وجود اضافه وزن در آن ها به شمار می‌آید. برای اینکه جنین شما به اندازه کافی تغذیه کند وجود ۱۵۰ الی ۳۰۰ کالری اضافه نسبت به قبل الزمی است اما مصرف بیش از حد آن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود چرا که می‌تواند اضافه وزن جبران‌ناپذیری را نصیب مادران کند. برخی از مادران باردار توسط اطرافیان‌شان به خوردن مواد غذایی بیشتر تشویق می‌شود و بر این باورند که مصرف مواد غذایی بیشتر می‌تواند تاثیر بهتری برای رشد جنین داشته باشد اما این امر کاملاً اشتباه است و جنین بیش از میزان معین و مورد نیاز خود به مواد غذایی احتیاج نخواهد داشت و مقدار مواد غذایی دریافت شده مازاد بر این مقدار به صورت چربی در بدن مادر ذخیره خواهد شد و این امر می‌تواند آنان را پس از زایمان برای بازگشت به وزن اولیه دچار مشکلات و معضلات فراوان کند.
یکی از مهمترین وظایف ماما و پزشکان زنان حفظ وزن ایده آل مادر می‌باشد.
در سه ماه دوم جنین شروع به رشد می‌کند و گاهاً افزایش سایز شکم مادران باردار به سرعت اتفاق می‌افتد و شروع به گرد شدن می‌کند. احساس تکان‌های نوزاد در سه ماه دوم به چشم می‌خورد و تکامل قسمت‌های در حال رشد در این دوره اتفاق می‌افتد.
افزایش وزن ایده آل در ماههای میانی حدود نیم کیلو در هفته است و لازم است که مادران باردار کالری‌های دریافتی خود را کنترل کند و بر وزن خود نظارت کافی داشته باشند.
تغییرات پوستی
همان‌طور که در قسمت فوق اشاره شد در دوران بارداری تغییرات هورمونی بسیار گسترده و مهمی در بدن اتفاق می‌افتد و این تغییرات هورمونی می تواند منجر به وجود آمدن لکه‌های پوستی شود. افزایش ماده به نام ملانین در خون می‌تواند خارش‌های پوست ایجاد کند و منجر به آزار برخی از مادران شود. در صورت مشاهده هر یک از موارد فوق نگران نباشید زیرا خارش پوستی یک عارضه کوتاه مدت و گذرا به شمار می‌آید و لکه‌های پوستی شما همزمان با زایمان شما از بدن انسان خارج می‌شود و شما به حالت قبل برمی‌گردید. این تغییرات هورمونی می‌تواند در استحکام پوست شما نیز موثر باشد و شما را با حساسیت‌های پوستی مواجه کند. حساسیت‌های پوستی دوران بارداری می‌تواند حساسیت به نور خورشید باشد که با مصرف کرم‌های ضد حساسیت و ضد آفتاب قابل درمان است. خطوط نازک موجود بر روی شکم نیز به علت کشیده شدن پوست برای افزایش سایز شکم و رشد جنین است و برخی از این خودرو ممکن است بعد از بارداری نیز با شما همراه باشند اما توجه داشته باشید که بیشترین خطوط نیز بعد از زایمان طبیعی از بین می‌روند.
تغییرات مو
ریزش موی سر و پرمو شدن برخی از نقاط بدن می‌تواند از عوارض بارداری باشد. علت به وجود آمدن اختلالات افزایش و یا کاهش رشد مو در نقاط مختلف بدن به صورت هورمونی است. تغییرات هورمونی می‌تواند بر رشد مو و یا کاهش آن نیز موثر باشد.
در دوران بارداری ممکن است موهای زائد بدن زیاد شود و یا در مکان های جدیدی همانند صورت، سینه، بازو و کمر موهای ضخیم مشاهده کنید. در این باره لازم نیست نگران باشید چرا که تمامی تغییرات هورمونی بعد از زایمان به حالت اولیه خود برمی‌گردد و بدن شما نیز به حالت نرمال باز می‌گردد.
تغییرات ناف
در ماههای میانی بارداری همزمان با رشد جنین ناف مادران باردار نیز دچار تغییراتی می‌شود. بیرون زدگی ناف ناشی از فشار داخلی جنین است و جز تغییراتی است که پس از زایمان اصلاح خواهد شد. بزرگ شدن ناف و تورم آن نیز در ماه های آخر بارداری رخ می‌دهد و نشان دهنده تداوم رشد جنین است.
ورم اندام‌ها در دوران بارداری
در ماههای آخر بارداری ممکن است تورم ملایمی در اندام های مختلف بدن نظیر دست، صورت، بینی، مچ پا، روی پا، روی دست و غیره مشاهده نمایید. در صورتی که تورم های موجود در بدن منجر به آزار شما گردید به شما توصیه می‌کنیم که به هنگام خوابیدن پاهای خود را بالا نگه دارید تا تورم ناگهانی به وجود آمده در آن اصلاح شود. در صورت عدم برطرف شدن این تورم‌ها میتوانید با پزشک خود مشاوره نمایید چرا که برخی از تورم‌ها به دلیل مسمومیت بارداری به وجود می آید و لازم است که توسط متخصص درمان شوند.
در قسمت بالا گفته شد که افزایش وزن در دوران بارداری به دلیل وزن کودک، جفت، افزایش سایز سینه برای قدرت شیر دهی رخ می‌دهد در این قسمت یک مورد دیگر را به دلایل افزایش وزن مادر اضافه می‌کنیم و آن وجود مایع آمنیوتیک است. وجود ماده مایع آمنیوتیک و سایر مایعات ناشی از تغییرات هورمونی و بارداری در بدن می‌تواند منجر به افزایش وزن مقطعی مادر شود توجه داشته باشید که جریان داشتن این مایعات در خون می‌تواند منجر به ورم شود و علت اصلی مشاهده ورم در دست و پا به وجود آمدن این مایعات در بدن است که در ماههای آخر بارداری مشاهده می‌شود.
تغییرات ترشحات در اوایل بارداری
ترشحات واژینال در دوران بارداری بی ضرر هستند اما باید توجه داشته باشید که در میان ترشحات خود لکه‌های خون مشاهده نکنید. در صورت وجود لکه‌های خون لازم است که با پزشک متخصص مشورت کنید.
ترشحات دوران بارداری عمده شیری رنگ و رقیق هستند. این ترشحات گاهاً ممکن است با بوی بد همراه باشد اما وجود آن در هفته‌های اول بارداری موضوع عجیبی نیست و علت بروز آن تغییرات هورمونی است. در روزهای منتهی به زایمان نیز وجود ترشحات طبیعی به نظر می‌رسد اما در صورتی که مقدار این ترشحات بیش از اوایل بارداری شد لازم است که آن را با پزشکتان در میان بگذارید.
کلام آخر
وجود استرس و نگرانی در دوران بارداری به شدت مضر می‌باشد و می تواند به زایمان زودرس و … منجر شود؛ همچنین وجود استرس و تنش می‌تواند به تشدید علایم فوق کمک کند. بنابراین لازم است که در تمامی شرایط به حفظ آرامش خود کمک کنید تا گام بزرگی در حفظ سلامتی خود و جنین تان برداشته باشید.
